Op 21 april is het weer zover: Erfgoeddag. Dan halen erfgoedverenigingen, musea enz. alles uit de kast om u te laten kennismaken met een stukje roerend en vaak ontroerend erfgoed, zeg maar een restantje uit het verleden dat slechts weinig bekend is en de moeite waard is om te (her)ontdekken. Vorig jaar zochten we lokale helden op kerkhof en begraafplaats. Ook dit jaar steken we de spade in de grond. Maar( we graven dieper, we gaan veel verder terug in de tijd.
We schrijven 1862. Hoboken leeft op de rand van een burgeroorlog. De graafwerken voor fort 8 zijn volop bezig. Soldaten en burgers gaan regelmatig met elkaar op de vuist. Gendarmes escorteren arbeiders naar hun werkplek.
Op een dag staan zij oog in oog met een wel héél oude bewoner van Hoboken: het lijkt wel een olifant. Het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen wordt gecontacteerd. Misschien gaat het wel om een toendramammoet, zo'n roodharig slurfdier dat tijdens de ijstijden in onze diepgevroren contreien rondwaggelde!
Of is het een andere soort voorhistorische olifant? Het is een klein exemplaar, zoveel is duidelijk. Een vrouwtje? Een kalfje? Een dwergsoort? Een combinatie van al het vorige?
Omdat elk oponthoud tijdens de graafwerken er één te veel is, komt er van een wetenschappelijk verantwoorde fouille niet veel in huis. Er wordt maar een stukje olifantenskelet uit de bodem gehaald - een schedel, wat ribben, een bekken en één onvolledige achterpoot. Daar moeten de onderzoekers in Brussel het mee doen. Resultaat: tot vandaag weten we niet precies wat de noeste gravers in de Hobokense bodem vonden: een Mammuthus trogontherii (steppenmammoet), een Mammuthus antiquus (Europese woudolifant, d.w.z. een Europese variëteit van de vorige), of toch een Mammuthus primigenius (toendramammoet)? Als we willen weten hoe de mammoet of olifant er uitzag en hoe zijn woonstede Hoboken er toen bij lag, moeten we het beestje exact kunnen determineren. Dat kan aan de hand van de emailplooien op de kiezen en met een DNA-analyse, maar blijkbaar werd daar nooit werk van gemaakt. We tasten dus voorlopig wat in het duister: leefde het dier voor de laatste ijstijd in een soort parkachtig savannelandschap of op het hoogtepunt van de laatste ijsperiode - tijdens het glaciale maximum - in de grasrijke toendrasteppe? In het eerste geval leek de Hobokense olifant waarschijnlijk heel erg op Kai Mook en zijn familie, in het tweede had hij een dikke rosse vacht en merkwaardig kleine oortjes, allebei aanpassingen aan de extreme temperaturen van zijn leefgebied.
Wat we wel weten: als het even kan toont Hoboken vanaf Erfgoeddag gedurende een hele maand zijn olifant.
De Hobokenaren zullen de olifant zien. De olifant zien of seeing the elephant betekent in de Verenigde Staten: overdonderd zijn.
WIJ hebben als kind de olifant gezien... en wij waren overdonderd. Dat gevoel willen we graag met elke Hobokenaar delen.
Clement en Vera Caremans
Aan het mammoetproject is nog een resem activiteiten verbonden. Je verneemt er alles over via de media. Houd zeker ook onze blog in de gaten.
De volgende Nieuwsblog verschijnt half februari.
HOBOKEN WIL ZIJN OLIFANT ZIEN !
De gidsenwerking is een werkgroep binnen de erfgoedvereniging
Het GenOOtschap-stuwgroep vOOr cultuur.
Volg de Gidsenwerking Fort 8 Hoboken (Gé-èF 8) op Facebook
Geen opmerkingen:
Een reactie posten